Μεταναστευτικό: Η άλλη όψη του Μνημονίου
Αν το 1ο Μνημόνιο κι ο Φράκτης του Έβρου έχουν πράσινο χρώμα, τότε το 2ο Μνημόνιο κι ο Κανονισμός του Δουβλίνου ΙΙΙ έχουν μπλε, ενώ το 3ο Μνημόνιο κι η Κοινή Δήλωση Ε.Ε.–Τουρκίας έχουν κόκκινο χρώμα.
Την προηγούμενη δεκαετία, τα κυρίαρχα κόμματα του “Κέντρου”, της “Δεξιάς” και της “Αριστερά” στην Ελλάδα υλοποίησαν διαδοχικά μία ενιαία ευρωπαϊκή πολιτική λιτότητας. Ουσιαστικά, συγκρότησαν τις τρεις κυρίαρχες συνιστώσες μίας “Κυβερνώσα Παράταξη” που συνεργάστηκε υποδειγματικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Παράλληλα, οι ίδιοι κομματικοί σχηματισμοί συνεργάστηκαν με την Ε.Ε. το ίδιο υποδειγματικά και για το μεταναστευτικό, υλοποιώντας μία μεταναστευτική ατζέντα τριών διαδοχικών σταδίων που υλοποιήθηκε εις βάρος των Ελλήνων και των μεταναστών.
Ο φράχτης του Έβρου
Η κατασκευή του φράχτη στον Έβρο αποτέλεσε το 1ο στάδιο της ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής στην Ελλάδα, την προηγούμενη δεκαετία. Στον Έβρο, τα σύνορα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας καθορίζονται από τον ποταμό. Η συνοριογραμμή μεταξύ του σταθμού των Καστανιών και της Νέας Βύσσας Ορεστιάδας αποτελεί το μοναδικό χερσαίο σύνορο μεταξύ των δύο γειτονικών κρατών, όπου ο ποταμός Έβρος περνάει εξολοκλήρου στην επικράτεια της Τουρκίας. Αυτή η χερσαία συνοριογραμμή μεταξύ Ορεστιάδας και Ανδριανούπολης, επιλέχθηκε για την «κατασκευή τεχνητού εμποδίου (φράχτης)»1, μήκους 10.3 χιλιομέτρων. Ουσιαστικά, η “Κεντρώα” Κυβέρνηση Παπανδρέου με την κατασκευή του φράχτη του αίσχους στον Έβρο, ανέκοψε μία ασφαλή μεταναστευτική οδό από την Τουρκία προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, στρέφοντας το μεγαλύτερο κύμα των μετέπειτα μεταναστευτικών ροών από την Τουρκία προς τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και αυξάνοντας τους πνιγμούς μεταναστών στο Αιγαίο Πέλαγος.
Ο κανονισμός του Δουβλίνου ΙΙΙ
Η αναδιατύπωση του κανονισμού του Δουβλίνου ΙΙ αποτέλεσε το 2ο στάδιο της ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής στην Ελλάδα, την προηγούμενη δεκαετία. Τόσο ο κανονισμός Δουβλίνο ΙΙ (18 Φεβρουαρίου 2003) όσο και ο νέος κανονισμός Δουβλίνο ΙΙΙ2 (26 Ιουνίου 2013), προσδιορίζουν το κράτος-μέλος της Ε.Ε. που είναι υπεύθυνο για την εξέταση παροχής ασύλου που υποβάλλεται από ένα μετανάστη. Πρακτικά, οι χώρες της Νότιας Ευρώπης (Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, Μάλτα) μετατρέπονται από χώρες πρώτης υποδοχής σε χώρες προορισμού των μεταναστών, ώστε να προστατευθούν οι χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης (Μ. Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Σκανδιναβικές χώρες) που αποτελούσαν τις κύριες χώρες προορισμού των μεταναστών. Ουσιαστικά, η «Δεξιά» Κυβέρνηση Σαμαρά με τον Κανονισμό Δουβλίνο ΙΙΙ, υλοποίησε τον πρώτο εγκλωβισμό των μεταναστών στη χώρα μας, υποχρεώνοντας τους μετανάστες που ζητούν άσυλο στην Ελλάδα να παραμένουν στη χώρα μας για όσο χρονικό διάστημα εξετάζεται η αίτηση παροχής ασύλου.
Η κοινή δήλωση μεταξύ Ε.Ε. και Τουρκίας
Η επίτευξη της δήλωσης μεταξύ Ε.Ε. και Τουρκίας αποτέλεσε το 3ο και τελευταίο στάδιο της ευρωπαϊκής ατζέντας μετανάστευσης στην Ελλάδα, την προηγούμενη δεκαετία. Αν και χαρακτηρίστηκε ως «Συμφωνία», αποτελεί ένα απλό «δελτίο τύπου» εννέα διαδοχικών σημείων (18 Μαρτίου 2016)3 που διχοτομεί την Ελλάδα στα νησιά του Αιγαίου που φτάνουν παράτυπα οι μετανάστες από την Τουρκία και στην υπόλοιπη Ελληνική Επικράτεια. Η «Αριστερή» Κυβέρνηση Τσίπρα όχι μόνο εφαρμόζει τη κοινή δήλωση Ε.Ε. – Τουρκίας από το Μάρτιο του 2015, αλλά δημοσίευσε στο ΦΕΚ 1366/20 Απριλίου 2018 τον «περιορισμό κυκλοφορίας των αιτούντων διεθνή προστασία», επιβάλλοντας γεωγραφικό περιορισμό σε μετανάστες που εισέρχονται παράτυπα από την Τουρκία στα νησιά της Λέσβου, της Χίου, της Σάμου, της Λέρου, της Κω και της Ρόδου. Ουσιαστικά, υλοποίησε ένα δεύτερο εγκλωβισμό των μεταναστών στα έξι νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, μετατρέποντάς τα σε αποθήκες ψυχών εις βάρος τόσο των τοπικών κοινωνιών όσο και των μεταναστών.
Αν το 1ο Μνημόνιο κι ο Φράκτης του Έβρου έχουν πράσινο χρώμα, τότε το 2ο Μνημόνιο κι ο Κανονισμός του Δουβλίνου ΙΙΙ έχουν μπλε, ενώ το 3ο Μνημόνιο κι η Κοινή Δήλωση Ε.Ε. – Τουρκίας έχουν κόκκινο χρώμα. Η ευρωπαϊκή ατζέντα μετανάστευσης προωθήθηκε αριστουργηματικά από τους ίδιους εγχώριους πρωταγωνιστές που υλοποίησαν και την ευρωπαϊκή ατζέντα λιτότητας. Πλέον, το μεταναστευτικό αναδεικνύεται στην άλλη όψη του μνημονίου. Ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση συγκλίνει ολοένα και περισσότερο προς μία «Σοβιετικού-τύπου Ένωση» κυανού χρώματος.