Δεν υφίσταται Μεσογειακή διατροφή χωρίς το ελαιόλαδο

Αντωνία Τριχοπούλου | Ελαιόλαδα - Ελιές | Μεσογειακή Διατροφή

---

Η ακαδημαϊκός Αντωνία Τριχοπούλου, ομότιμη καθηγήτρια Διατροφής στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ, μίλησε στην εκπομπή ΣΥΝΔΕΣΕΙΣ της ΕΡΤnews, στον απόηχο ενός άρθρου στο Politico που αμφισβήτησε την αξία της Μεσογειακής διατροφής.

---

Καταρχάς, πρέπει να τονίσω ότι η Μεσογειακή διατροφή, όπως κάθε διατροφικό πρότυπο, είναι ένα καταναλωτικό αγαθό που χρησιμοποιείται καθημερινά. Ως εκ τούτου, υπάρχει τεράστιο εμπορικό ενδιαφέρον. Παράλληλα, όπως φαίνεται από αυτό το άρθρο στο Politico, υπάρχει και πολιτικό ενδιαφέρον. Αυτή είναι η προσέγγιση τόσο του άρθρου όσο και ενός μέρους του πολιτικού κόσμου της Ιταλίας.

Όταν μιλάμε για Μεσογειακή διατροφή, μιλάμε για μια διατροφή η οποία αναπτύχθηκε και σμιλεύτηκε διαμέσου των αιώνων, μέσα από πολλές δυσχέρειες, εκφράζοντας την κουλτούρα και την ψυχή των λαών που ζουν στις ακτές της Μεσογείου. Και μάλιστα στις περιοχές όπου ευδοκιμεί η ελιά. Γιατί Μεσογειακή διατροφή χωρίς ελαιόλαδο δεν υπάρχει. Μπορεί να μιλάμε για “τύπου” Μεσογειακή διατροφή, αλλά η αυθεντική Μεσογειακή διατροφή αφορά την περίοδο πριν από το 1960, όταν διατηρούσε τα παραδοσιακά χαρακτηριστικά της.

Αυτό το διατροφικό πρότυπο αναδεικνύει τις αρετές των λαών που μπορούσαν να συνθέσουν ευφάνταστα και θρεπτικά γεύματα από τρία φτωχά και ταπεινά υλικά: Το ελαιόλαδο, λίγο αλεύρι και άγρια χόρτα. Μ’ αυτά τα απλά συστατικά δημιουργήθηκαν αμέτρητες γαστρονομικές παραδόσεις, όπως οι ελληνικές πίτες – πάνω από εκατό διαφορετικά είδη. Η χορτόπιτα είναι ένα τυπικό ελληνικό έδεσμα, που δεν απαντάται σε τέτοια ποικιλία σ’ άλλες χώρες της Μεσογείου. Η ελληνική κουζίνα ξεχωρίζει για τη δημιουργικότητα και την ποικιλομορφία της, και αυτό δεν είναι τυχαίο.

Θα ήθελα, επίσης, να επισημάνω ότι η Μεσογειακή διατροφή δεν καταγράφηκε πρώτα από τους ίδιους τους μεσογειακούς λαούς, αλλά από ξένους περιηγητές. Το 1867 –ή ίσως το 1847, αν θυμάμαι σωστά– ένας Άγγλος περιηγητής, ο Pastry, επισκέφθηκε την Κρήτη και κατέγραψε τη διατροφή των κατοίκων, περιγράφοντάς την ως φυτική και βασισμένη στο ελαιόλαδο. Αργότερα, το 1948, μια επιτροπή από το Ίδρυμα Ροκφέλερ επισκέφθηκε την Ελλάδα, κατόπιν πρόσκλησης του τότε πρωθυπουργού Σοφούλη, για να μελετήσει τη διατροφή των κατοίκων. Αντί να βρουν έναν υποσιτισμένο πληθυσμό, όπως ανέμεναν, ανακάλυψαν έναν λαό με εξαιρετικά υγιεινή και βιώσιμη διατροφή.