Το επίγειο και το υπέργειο στη ζωή της Υπεραγίας Θεοτόκου
Ήταν γεμάτη πραότητα, ο λόγος Της ήταν ήρεμος, μιλούσε σπάνια και με λίγα λόγια, τα οποία όμως πάντοτε ήταν σωστά και αναγκαία.
Μητροπολίτης Κιέβου Ονούφριος | Ουκρανία | Υπεραγία Θεοτόκος
Μακαριότητά σας, για ποιο σκοπό καθιερώθηκε από την Εκκλησία η εορτή της Κοίμησης της Υπεραγίας Θεοτόκου;
Η Υπεραγία Θεοτόκος, η Μητέρα του Θεού, αξιώθηκε της μεγαλύτερης τιμής να χωρέσει μέσα Της τον Αχώρητο Θεό. Από τη σάρκα και το αίμα Της πήρε Σάρκα και Αίμα ο Σωτήρας του κόσμου, ο οποίος ήρθε στη γη για να αγιάσει, να εξαγνίσει και να σώσει τον άνθρωπο. Οι Άγιοι Πατέρες αποκαλούν τη Μητέρα του Θεού, Κιβωτό της Διαθήκης, επειδή μέσω Εκείνης ήρθε στη γη ο Νομοθέτης. Την αποκαλούν, επίσης, Ράβδο του Ααρών, που κάποτε άνθισε, ενώ ήταν ξερή, επειδή το αποξηραμένο δέντρο του ανθρώπινου γένους, μέσω της Μητέρας του Θεού, προσέφερε και πάλι το σωτήριο καρπό για την αιώνια Ζωή. Την Υπεραγία Θεοτόκο την αποκαλούν Στάμνα, στην οποία φυλαγόταν το Μάννα της ζωής, ο Χριστός. Αυτός χώρεσε στην Υπεραγία Θεοτόκο σαν σε στάμνα, σ’ ένα δοχείο. Ο Υιός του Θεού, ο οποίος έγινε Υιός του Ανθρώπου, ως άνθρωπος έβλεπε τη Μητέρα Του με ευλάβεια και τρυφερότητα και ως Θεός Την ανέστησε και Την πήρε στον Ουρανό ζωντανή. Και είναι η γιορτή της Κοίμησης της Θεοτόκου που μαρτυρεί την αγάπη του Χριστού για τη Μητέρα Του, και στο πρόσωπό Της, για όλο το ανθρώπινο γένος, για το οποίο έγινε στοργική Μητέρα.
Το κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο μας λέει ότι ο Ιησούς, την ώρα των Σταυρικών Παθών Του, εμπιστεύεται τη φροντίδα της Μητέρας Του στον αγαπημένο του μαθητή Ιωάννη. Τί γνωρίζουμε για τη ζωή της Θεοτόκου και για τη συμμετοχή Της στην ίδρυση της νεαρής χριστιανικής Εκκλησίας και στις πράξεις των Αποστόλων;
Οι Απόστολοι ευλαβούνταν πολύ τη Μητέρα του Θεού. Όταν δεν βρισκόταν ανάμεσά τους, άφηναν ένα πιάτο, ένα ποτήρι, ένα κομμάτι ψωμί για Εκείνη σ’ ένα μέρος, και μετά το γεύμα, έκοβαν το ψωμί και το έδιναν στον καθένα ως ευλογία της Μητέρας του Θεού. Στα μοναστήρια μέχρι σήμερα τελείται η Ύψωση της Παναγίας: Μετά την τράπεζα, ο καθηγούμενος μοιράζει από ένα κομμάτι καθαγιασμένου άρτου σ’ όλους τους αδελφούς προς τιμήν της Παναγίας. Όταν ο Κύριος έπαιρνε το σώμα Της στον ουρανό, Αυτή είπε στους Αποστόλους: «Θα είμαι ανάμεσά σας». Πράγματι, η Μητέρα του Θεού, αν και βρίσκεται στον Ουρανό με το σώμα και την ψυχή της, αφήνει συχνά τις ουράνιες μονές για να επισκέπτεται τη γη μας και να βοηθάει τους θλιμμένους, τους ασθενείς, εκείνους που στερούνται της ανθρώπινης φροντίδας. Είναι δύσκολο να περιγράψουμε με ανθρώπινα λόγια πως συμβαίνει αυτό, αλλά πράγματι έρχεται σε μας, ακούει τις προσευχές μας κι εκπληρώνει τα αιτήματά μας, ιδίως αν είναι λογικά κι έχουν ως κύριο στόχο τη σωτηρία των ψυχών μας.
Είναι αλήθεια ότι πολλοί από εκείνους που δεν πίστευαν στη διδασκαλία του Χριστού έκαναν απόπειρες για να στερήσουν τη ζωή της Μητέρας του Θεού; Λέγεται ότι από το σπίτι για να πάει στην εκκλησία έβγαινε μόνο με συνοδεία οικείων προσώπων.
Η Μητέρα του Θεού είχε την έντονη επιθυμία να εγκαταλείψει τη γη και να μεταβεί στον Ουρανό. Αυτός ο πόθος ήταν το αντικείμενο της συνεχούς προσευχής Της. Της άρεσε να πηγαίνει στους τόπους που συνδέονται με την επίγεια ζωή του Σωτήρα, ιδίως στο Ζωοδόχο Τάφο, στον Κήπο της Γεθσημανή, όπου ο Κύριος προσευχόταν κι αγαπούσε να απομονώνεται. Κάποιοι κακόβουλοι Ιουδαίοι, όταν έμαθαν ότι η Μητέρα του Θεού επισκεπτόταν αυτό το ιερό, διαμαρτυρήθηκαν στους άρχοντες κι εκείνοι έβαλαν φρουρούς για να Την εμποδίζουν να πηγαίνει. Υπήρξε, μάλιστα, εντολή να σκοτώσουν τη Δέσποινα Παναγία μας. Όμως, κάθε φορά που η Μητέρα του Θεού πήγαινε να προσευχηθεί, η χάρη του Κυρίου Την έκρυβε από τους δολοφόνους. Παρέμενε αλώβητη κι επέστρεφε στο σπίτι Της με ασφάλεια.
Ο αρχάγγελος Γαβριήλ εμφανίστηκε στην Παρθένο Μαρία και Της πρόσφερε ένα κλαδί φοίνικα. Τί συμβόλιζε αυτό το κλαδί; Σας παρακαλώ, θέλετε να μας πείτε κάτι γι’ αυτό;
Κάποτε, όταν η Μητέρα του Θεού προσευχόταν στον Κήπο της Γεθσημανή, Της εμφανίστηκε ο Αρχάγγελος Γαβριήλ και Της είπε: «Η προσευχή Σου εισακούστηκε και σε τρεις ημέρες ο Κύριος θα Σε πάρει στα Ουράνια σκηνώματα». Για να επιβεβαιώσει την αλήθεια των λόγων του, ο Αρχάγγελος Γαβριήλ έδωσε στη Μητέρα του Θεού ένα κλαδί φοίνικα με θαυμαστή λάμψη. Η Μητέρα του Θεού επέστρεψε στο σπίτι Της (ζούσε στο σπίτι του Ιωάννη του Θεολόγου) κι άρχισε να προετοιμάζεται για την Κοίμηση. Το κλαδί φοίνικα συμβολίζει την αγνότητα της ψυχής της Μητέρας του Θεού και την ετοιμότητά Της να μεταβεί στις Ουράνιες μονές.
Στην Ουκρανία και σ’ άλλα μέρη της Ρωσίας, η εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, καθώς κι οι θαυματουργές εικόνες της Κοιμήσεως, τιμώνται πάντοτε με ιδιαίτερη ευλάβεια. Γιατί;
Οι αρχαίοι ιστορικοί, όταν αναφέρονται στη Μητέρα του Θεού, μιλούν για διαφορετικές πλευρές της προσωπικότητάς Της. Όλοι τους συμφωνούν ότι ήταν τόσο γεμάτη από Θείο φως, τόσο καλή και ταπεινή που κανείς δεν μπορούσε να συγκριθεί μαζί Της ως προς αυτό. Η Θεοτόκος διακρινόταν για το μέσο ύψος της, τα ανοιχτόχρωμα ξανθά μαλλιά με τη χρυσή απόχρωση. Το πρόσωπό Της ήταν επίμηκες, στο χρώμα του ώριμου σιταριού, τα μάτια Της είχαν το χρώμα της ελιάς και τα δάχτυλά Της ήταν μακριά. Ήταν γεμάτη πραότητα, ο λόγος Της ήταν ήρεμος, μιλούσε σπάνια και με λίγα λόγια, τα οποία όμως πάντοτε ήταν σωστά και αναγκαία. Ο Άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης, μαθητής του Αποστόλου Παύλου, ο οποίος αξιώθηκε να δει την Υπεραγία Θεοτόκο, γράφει στην επιστολή προς το δάσκαλό του: «Είδα με τα μάτια μου τη Μητέρα Τού Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Με τύλιξε μια θεία λάμψη, λάμψη ζωηρή κι αμείωτη, φωτίζοντάς με όχι μόνο εξωτερικά αλλά και εσωτερικά. Παρέλυσε η καρδιά μου και σχεδόν έσβησε το πνεύμα μου από τη θεία δόξα και χάρη της. Αν δεν είχα φυλάξει στην καρδιά μου και στο νεοφώτιστο νου μου τις θεόπνευστες διδαχές και υποθήκες Του, θα είχα θεωρήσει Την Παρθένο θεό». Αυτός είναι ο λόγος που στη Ρωσία του Κιέβου η εικόνα της Παναγίας έγινε αμέσως η προσωποποίηση της αγνότητας, της αγιότητας και της καλοσύνης. Πολλές εικόνες της Παναγίας με την πάροδο του χρόνου φανέρωσαν τη θαυματουργή τους δύναμη και μέχρι σήμερα εκπέμπουν σ’ εμάς τη Χάρη και το Έλεος του Κυρίου, που δεν μπορούμε πάντα να επιτύχουμε με τους κόπους και τις προσευχές μας.