Με διδακτορικό από την Οξφόρδη έγινε ιεραπόστολος στην Αφρική
Πίστευα ότι θα γίνω ακαδημαϊκός δάσκαλος και θα διδάσκω σε κάποιο πανεπιστήμιο. Ο γέροντας Σωφρόνιος, όμως, μου έλεγε πάντα: «Μη βιάζεσαι, άλλα σχέδια έχει ο Θεός για σένα».
Μητροπολίτης Ναϊρόμπι Μακάριος | Εξωτερική Ιεραποστολή
Ο κατά κόσμον Ανδρέας Τηλλυρίδης γεννήθηκε στη Λεμεσό της Κύπρου. Από μικρός αγαπούσε τη μουσική και το όνειρό του ήταν να γίνει διευθυντής ορχήστρας. Μετά τις γυμνασιακές του σπουδές, πήγε στο Λονδίνο για να σπουδάσει μουσική. Τελικά, όμως, παράλληλα με τη μουσική σπούδασε και Θεολογία στο Ρωσικό Ορθόδοξο Θεολογικό Ινστιτούτο του Αγίου Σεργίου Παρισίων. Ακολούθησαν μεταπτυχιακές σπουδές στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, στον κλάδο της Εκκλησιαστικής Ιστορίας και το διδακτορικό δίπλωμα στη Φιλοσοφία. Τον Ιανουάριο του έτους 1977, έπειτα από επιθυμία του αείμνηστου αρχιεπισκόπου Κύπρου Μακαρίου Γ΄, πήγε στην Κένυα, όπου ανέλαβε τη λειτουργία ιερατικής σχολής. Έμαθε να μιλάει και να γράφει σε επτά γλώσσες κι έχει γράψει περισσότερα από 100 βιβλία. Τελικά, έγινε ιεραπόστολος και σήμερα είναι μητροπολίτης Κένυας.
Από μουσικός πώς γίνατε ιεραπόστολος;
Αυτό είναι ένα θαύμα. Από παιδί έπαιζα πιάνο κι ονειρευόμουν να γίνω διευθυντής ορχήστρας. Σε ηλικία 15 ετών, όμως, άρχισα να αλληλογραφώ με τον πρώτο Έλληνα ιεραπόστολο που πήγε στην Αφρική, το γέροντα Χρυσόστομο Παπασαραντόπουλο. Αυτός μου έγραφε για τον αγώνα που έκανε στη μαύρη ήπειρο κι ευχόταν να πάω να συνεχίσω το έργο του... Ο γέροντας εκοιμήθη κι εγώ πήγα στο Λονδίνο να σπουδάσω μουσική. Εκεί γνώρισα το γέροντα του Έσεξ, το μετέπειτα Άγιο Σωφρόνιο. Κάποιοι φίλοι μου μίλησαν για την αγιότητά του και πήγαινα κάθε Σάββατο για εξομολόγηση. Την Κυριακή, παρακολουθούσα τη Θεία Λειτουργία και κοινωνούσα. Μια μέρα, ο γέροντας μού είπε: «Εσύ, δεν θα γίνεις μουσικός. Άλλα σχέδια έχει ο Θεός για σένα...». Όταν μου το είπε, δεν κατάλαβα τι ακριβώς εννοούσε, αλλά αργότερα, όταν βρέθηκα στη Θεολογική σχολή, κατάλαβα πραγματικά ότι αυτό ήθελα να κάνω στη ζωή μου. Ο γέροντας Σωφρόνιος με συμβούλεψε να πάω στο Παρίσι, όπου έγινα θεολόγος. Εκεί, τα μαθήματα γίνονταν όλα στα ρωσικά κι έτσι αναγκάστηκα, εκτός από αγγλικά, να μάθω ρωσικά και φυσικά γαλλικά.
Από το Παρίσι πώς βρεθήκατε στην Οξφόρδη;
Όταν τελείωσα τη Θεολογική σχολή στο Παρίσι κι επέστρεψα στο Λονδίνο, είπα στο γέροντα Σωφρόνιο ότι θα πάω στην Κύπρο να βρω δουλειά ως θεολόγος. Τότε ο γέροντας μού είπε: «Μη βιάζεσαι... Έχεις ακόμα μακρύ δρόμο να κάνεις...». Ρώτησα τι εννοεί και μου είπε ότι θα πρέπει να συνεχίσω τις σπουδές μου και να κάνω διδακτορικό στην Οξφόρδη. Πετάχτηκα όρθιος και τον ρώτησα: «Μα πώς είναι δυνατόν να κάνω κάτι τέτοιο, αφού δεν έχω καθόλου χρήματα;». Κι αυτός μού απάντησε: «Θα πας στον αρχιεπίσκοπο της Κύπρου το Μακάριο και αυτός θα βοηθήσει».
Πήγα στην Κύπρο και, χωρίς να γνωρίζω κάποιον, ζήτησα ακρόαση από το Μακάριο. Μόλις, ο Αρχιεπίσκοπος είδε τα πτυχία μου, αμέσως μου είπε: «Εσύ, έχεις όλα τα προσόντα, πρέπει να κάνεις διδακτορικό». Του είπα πως να κάνω αφού χρειάζονται 1.500 λίρες μόνο για δίδακτρα. Τότε με τα χρήματα αυτά μπορούσες να αγοράσεις στην Κύπρο ένα διαμέρισμα. Ο Αρχιεπίσκοπος μού είπε, χωρίς δεύτερη σκέψη, «θα το αναλάβουμε εμείς αυτό». Έτσι, βρέθηκα στην Οξφόρδη και δούλευα από τις πέντε το πρωί μέχρι στις 10 το βράδυ. Έκανα έρευνες στις βιβλιοθήκες, έγραφα άρθρα κι είχα ενθουσιαστεί. Πίστευα ότι θα γίνω ακαδημαϊκός δάσκαλος και θα διδάσκω σε κάποιο πανεπιστήμιο. Ο γέροντας Σωφρόνιος, όμως, μου έλεγε πάντα: «Μη βιάζεσαι, άλλα σχέδια έχει ο Θεός για σένα». Πράγματι, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος με κάλεσε στην Κύπρο και μου είπε ότι πρέπει να πάω στην Κένυα. Όταν τελείωσα το διδακτορικό μου στην Οξφόρδη, πήγα στην Κένυα. Είπα στον Αρχιεπίσκοπο: «Αν στην περίπτωση δεν με αρέσει, τί θα γίνει;» Κι αυτός, μου απάντησε ότι αν δε σ’ αρέσει, θα έρθεις στην Κύπρο. Μόλις, όμως, πάτησα το πόδι μου στην Κένυα, από την πρώτη στιγμή μού άρεσε τόσο πολύ, που είπα στον εαυτό μου «εδώ θα πεθάνω».
Τί ακριβώς κάνατε στην Κένυα;
Στο Ναϊρόμπι, ο Μακάριος ήθελε να κάνουμε τη Θεολογική Σχολή, για να σπουδάζουν εκεί ιερείς απ’ όλη την Αφρική. Αυτό το έργο, ανέλαβα να το πραγματοποιήσω εγώ. Αυτήν την στιγμή, όσοι Αφρικανοί ενδιαφέρονται να γίνουν ιερείς, έρχονται και σπουδάζουν στη Θεολογική μας Σχολή. Μόνο στην Κένυα, υπάρχουν πάνω από 1.000.000 Ορθόδοξοι Χριστιανοί. Έχω εγκαινιάσει 150 ναούς κι άλλους 30 είναι να εγκαινιάσουμε το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Βέβαια, σε πολλές περιοχές, έχουμε ακόμα ναούς με ξύλα και με λαμαρίνες, γιατί δεν υπάρχουν χρήματα να χτίσουμε νέους ναούς.
Προσφέρετε παράλληλα και φιλανθρωπικό έργο;
Φυσικά και προσφέρουμε φιλανθρωπικό έργο. Την περίοδο της ξηρασίας, οι άνθρωποι εκεί αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα. Δεν έχουν να φάνε και τα παιδιά πεθαίνουν από την πείνα. Γι’ αυτό, γεμίζουμε πολλά φορτηγά με τρόφιμα και τα πηγαίνουμε στους ανθρώπους που έχουν πρόβλημα. Ειδικά, στην περιοχή όπου υπάρχει η φυλή Τουρκάν, στα σύνορα με τη Σομαλία, ή η φυλή Μασάι, στο Κιλιμάντζαρο, οι άνθρωποι εκεί μας περιμένουν πως και πως, για να τους πάμε με τα φορτηγά αλεύρι από καλαμπόκι, για να φάνε διαφορετικά κινδυνεύουν.
Πού βρίσκετε τα τρόφιμα;
Η αλήθεια είναι ότι τελευταία έχουμε σοβαρά προβλήματα. Οι Έλληνες που μας βοηθούσαν μέσω των ιεραποστολικών κέντρων δεν μπορούν εύκολα να το κάνουν λόγω της οικονομικής κρίσης. Αυτήν τη στιγμή, εκτός από τρόφιμα που μοιράζουμε, πρέπει να συντηρήσουμε και σχολεία, ιατρεία, ορφανοτροφεία κι άλλα ιδρύματα που έχουμε δημιουργήσει σ’ όλη την Αφρική. Μόνο στην Κένυα, έχουμε 10 Γυμνάσια, 30 Δημοτικά Σχολεία, πολλά Νηπιαγωγεία, τέσσερα Ορφανοτροφεία, 30 Ιατρικά Κέντρα. Όλα αυτά, για να συντηρηθούν χρειάζονται αρκετά χρήματα. Αναγκάστηκα πριν από λίγες ημέρες να πάω στην τράπεζα και να πάρω δάνειο 30.000 ευρώ. Ποιον να το πω για να με πιστέψει. Για πρώτη φορά στην ιστορία, ένας επίσκοπος αναγκάζεται να πάρει δάνειο για να συνεχίσει το φιλανθρωπικό έργο στην Αφρική.
Οι Έλληνες ομογενείς που ζουν στο εξωτερικό σας βοηθούν;
Γνωρίζουν το έργο μας και μας στηρίζουν, αλλά δυστυχώς τα έσοδα από τους ομογενείς δεν φτάνουν. Ζητάμε 20 ευρώ... Με 20 ευρώ, μπορούμε να μορφώσουμε ένα παιδί στην Κένυα, να το σπουδάσουμε, να του δώσουμε ρούχα και παπούτσια και να μεριμνήσουμε για το φαγητό του για έναν ολόκληρο μήνα. Καταλαβαίνετε ότι δεν υπάρχουν αυτά τα χρήματα.
Πρόσφατα δολοφονήθηκε ένας νεαρός ορθόδοξος αγιογράφος στην Κένυα;
Ναι, ήταν κάτι που μας συντάραξε όλους. Ο Ντέιβιντ ήταν μόλις 20 χρόνων κι ερχόταν στο Ορθόδοξο Σχολείο. Ο πατέρας του ήταν κατηχητής. Ήταν πάρα πολύ ήσυχο παιδί και δεν πείραξε ποτέ του κανέναν άνθρωπο. Πήγαινε καθημερινά στο χωριό του με τα πόδια. Ένα βράδυ, ενώ επέστρεφε στο σπίτι του, κάποιοι του επιτέθηκαν και τον έσφαξαν. Βρήκε τραγικό θάνατο. Πήγα στην κηδεία κι οι γονείς του κι ο κόσμος ήταν απαρηγόρητοι. Είπα στον πατέρα του ότι τη θέση του να την πάρει ο αδερφός του, ο Γιάννης, ο οποίος συνεχίζει να έρχεται στο Ορθόδοξο Σχολείο.
Κλείνοντας, τί θα λέγατε σ’ όσους θέλουν να βοηθήσουν;
Θα τους έλεγα ότι ο σκοπός είναι ιερός. Εκτός από το λόγο του Χριστού που διαδίδουμε, προσφέρουμε και τεράστιο ανθρωπιστικό έργο στην Αφρική. Γι’ αυτό, ο κόσμος πρέπει να βοηθήσει. Το δρόμο μας το δείχνει ο γέροντας Χρυσόστομος Παπασαραντόπουλος, ο οποίος θυσιάστηκε για να γνωρίσουν οι Αφρικανοί το Χριστό. Ενώ είχε σοβαρά προβλήματα υγείας, σε ηλικία 58 ετών πήγε στην Αφρική και επί 12 χρόνια πάλεψε για να διαδώσει την Ορθοδοξία και παράλληλα να βοηθήσει τους Αφρικανούς, ώσπου πέθανε από ρινορραγία στις 29 Δεκεμβρίου του 1972 και τάφηκε στο Κονγκό. Η θυσία του πρέπει να μας διδάξει όλους και να συνεχίσουμε το έργο του.