Ἡ ἀνθρωπότητα θὰ σωθεῖ μόνο μὲ μετάνοια
Ὁ Ἁγιορείτης γέροντας Γαβριὴλ ἀσκητεύει στὸ κελὶ τοῦ Ἁγίου Χριστοδούλου κοντὰ στὶς Καρυές, ἐδῶ καὶ πάρα πολλὰ χρόνια. Eἶναι σήμερα ἕνας ἀπὸ τοὺς πιὸ γνωστοὺς στὸν κόσμο Ἕλληνες πνευματικούς.
Μοναχὸς Γαβριὴλ Ἁγιορείτης | Ἁγιορεῖτες Πατέρες | Μετάνοια
Γέροντα, βλέπουμε πὼς παντοῦ ὑποχωροῦν οἱ παραδόσεις οἱ ὁποῖες στοὺς αἰῶνες φαίνονταν ἀκλόνητες. Πιὸ πολὺ ἀνησυχεῖ ἡ ὑποχώρηση τῆς ἀξίας τῆς οἰκογένειας. Πῶς νὰ ἀναθρέψουμε τὰ παιδιὰ ἔτσι ὥστε νὰ γίνουν πραγματικοὶ χριστιανοὶ σ’ αὐτὲς τὶς συνθῆκες;
Οἱ γονεῖς πρέπει νὰ συμβουλεύουν τὰ παιδιὰ μὲ μέτρο· το νὰ συμβουλεύεις συνέχεια εἶναι μεγάλο παιδαγωγικὸ λάθος. Τὰ παιδιὰ δὲν ἔχουν ἀνάγκη ἀπὸ συμβουλές, ἔχουν ἀνάγκη ἀπὸ καλὰ παραδείγματα γιὰ νὰ τοὺς μοιάζουν. Τὰ αὐτιὰ τῶν παιδιῶν εἶναι κλειστὰ στὶς συμβουλὲς καὶ τὰ μάτια τους εἶναι προσκολλημένα στοὺς γονεῖς· παρατηροῦν τὶς καλές τους πράξεις. Αὐτὸς ποὺ δίνει καλὴ συμβουλή, χτίζει μ’ ἕνα χέρι. Αὐτὸς ποὺ δίνει καλὴ συμβουλὴ καὶ δίνει τὸ καλὸ παράδειγμα, χτίζει μὲ δύο χέρια. Αὐτὸς ποὺ δίνει καλὴ συμβουλὴ καὶ κακὸ παράδειγμα, μὲ τὸ ἕνα χέρι χτίζει καὶ μὲ τ’ ἄλλο γκρεμίζει τὸ σπίτι του.
Ὅταν ἐγὼ μὲ τὸ καλό μου παράδειγμα προσπαθῶ νὰ διορθώνω τὸν ἀδελφό, τότε καὶ ἐκεῖνον διορθώνω κι ἐμένα βοηθάω. Ὅταν προσπαθῶ νὰ διορθώνω τὸν ἀδερφὸ μόνο μὲ τὰ λόγια, χωρὶς τὸ καλὸ παράδειγμα, τότε ἄδικα κοπιάζω. Γύρω μας διαχέεται πνευματικὴ ἀτμόσφαιρα τὴν ὁποία δὲν μπορεῖς νὰ ἀκούσεις ἀλλὰ μπορεῖς νὰ τὴν δεῖς.
Ἕνας ἱερέας ἀπευθύνθηκε στοὺς ἐκπαιδευτικοὺς διάφορων βαθμίδων ἐκπαίδευσης πρὶν τὴν ἔναρξη τοῦ σχολικοῦ ἔτους μὲ τὴν ἑξῆς συμβουλή: «Ἀγαπητοὶ ἐκπαιδευτικοί, σᾶς λέω: τὸ πιὸ πολύτιμο πρᾶγμα ποὺ ἔχουμε εἶναι τὰ παιδιά μας. Βεβαίως, τὸ ξέρετε κι ἐσεῖς, καὶ ζητῶ συγγνώμη ποὺ σᾶς τὸ ὑπενθυμίζω. Τὰ παιδιά μας τὰ μαθαίνουμε ὄχι αὐτὸ ποὺ θέλουμε ἐμεῖς οὔτε αὐτὸ ποὺ ξέρουμε ἀλλὰ αὐτὸ ποὺ εἴμαστε. Ἂν τὰ παιδιά μας διαπιστώνουν νὰ λέμε ψέματα, ἂν βλέπουν ὅτι δὲν πηγαίνουμε ἐκκλησία τὴν Κυριακή, ἀλλὰ κοιμόμαστε στὸ σπίτι, ἂν μπροστὰ στὰ μάτια τους μαλώνουμε μὲ τὴ μαμά τους, ἂν βλέπουν κι ἄλλα ἀπαράδεκτα πράγματα ποὺ κάνουμε, τότε, ἀναμφίβολα, ἐμεῖς θὰ πέσουμε πολὺ χαμηλὰ στὰ μάτια τους, καὶ δὲ θὰ ἔχουμε κανένα ἀποτέλεσμα, κι ὅταν αὐτοὶ μεγαλώσουν, θὰ μᾶς ἀποφεύγουν».
Ἕνας νεαρὸς μοῦ ἔλεγε ὅτι κάποτε ποὺ ἦταν ἀκόμα παιδί, εἶχε πάει στὸ σπίτι τους ἕνας ταλαιπωρημένος ἄνθρωπος καὶ ζητοῦσε ἐλεημοσύνη. «Ὁ πατέρας μου τοῦ ἔδωσε ἐλεημοσύνη καὶ στὰ μάτια μου ὁ πατέρας ἀνέβηκε πολὺ ψηλά», ὅπως μοῦ ἔλεγε. Οἱ γονεῖς ποὺ πηγαίνουν στὴν ἐκκλησία, νηστεύουν, προσεύχονται, μελετᾶνε τὴν Ἁγία Γραφὴ καὶ καλλιεργοῦν τὶς ἀρετὲς καὶ τὴν ἀγάπη πρὸς τὸν πλησίον, μ’ αὐτὰ δίνουν στὰ παιδιά τους τὸ καλὸ παράδειγμα. Κι ἔχουν ἐλπίδα ὅτι τὰ παιδιά τους δὲ θὰ πέσουν στὴν παγίδα τοῦ διαβόλου.
Πῶς νὰ μὴν θλιβόμαστε, βλέποντας ὅτι καταστρέφονται χῶρες, ὅτι ὑποθάλπεται ἡ ἀνηθικότητα;
Πρέπει νὰ μελετᾶμε τὴν Ἁγία Γραφὴ γιὰ νὰ στερεωθεῖ ἡ πίστη μας κι ἡ ἐλπίδα μας. Σ’ ὅλον τὸν πλανήτη δὲν ὑπάρχει σουπερμάρκετ γιὰ νὰ ἀγοράσουμε ἕνα κιλὸ πίστη, ἕνα κιλὸ ἐλπίδα κι ἀγάπη καὶ ἄλλες ἀρετές. Δὲ θὰ μπορέσουμε κιόλας νὰ τὰ ἀγοράσουμε. Τὴν πίστη μποροῦμε νὰ τὴν ἀποκτήσουμε μόνο ἂν διαβάζουμε Εὐαγγέλιο, προσευχόμαστε, ἐξομολογούμαστε, νηστεύουμε, κοινωνάμε. Ἂς μὴν ἀπελπίζεται ποτὲ κανεὶς γιὰ κανένα θέμα. Στὴν Ἁγία Γραφὴ ὑπάρχουν πολλὰ παραδείγματα ἀνθρώπων ποὺ ἔπεσαν πολὺ χαμηλά, ἀλλὰ ὁ Θεός τους βοήθησε, ἐπειδὴ μετανόησαν γιὰ τὶς πράξεις τους.
Ὑπάρχει αἴσθηση, ὅτι ὁ κόσμος μὲ γρήγορους ρυθμοὺς πλησιάζει στὸ τέλος του.
Οἱ ἅγιοι λένε ὅτι θὰ ἔχουμε τὸν Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο· γι’ αὐτὸ ἔγραφε ὁ Ὅσιος Λαυρέντιος Τσερνίγκοβσιϊ, Ρῶσος ἅγιος ποὺ ἔχει πολλὰ πνευματικὰ χαρίσματα. Ἀπεβίωσε τὸ 1950. Ἔλεγε ὅτι θὰ ὑπάρξει ὁ Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος. Πότε; Δὲν τὸ ἀναφέρει, ἀλλὰ λέει ὅτι ὁ πόλεμος αὐτὸς θὰ ἐπιτραπεῖ ὄχι γιὰ τὴ μετάνοια ἀλλὰ γιὰ τὴν καταστροφὴ τῆς ἀνθρωπότητας.
Κάποτε ρώτησαν τὸν Ἀϊνστάϊν, τὸ μεγαλύτερο ἐπιστήμονα τοῦ προηγούμενου αἰῶνα· μὲ ποιό τρόπο θὰ διεξάγεται ὁ Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος; Καὶ ἀπάντησε: «Δὲν ξέρω πὼς θὰ εἶναι ὁ Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος ἀλλὰ ξέρω σίγουρα ὅτι στὸν Τέταρτο θὰ πολεμᾶνε μὲ ξύλα καὶ πέτρες». Ἐπειδὴ θὰ ὑπάρξει τέτοια φρικτὴ καταστροφὴ στὴ Γῆ ποὺ οἱ ἄνθρωποι θὰ ἐπιστρέψουν στὴν ἐποχὴ ποὺ δὲ γνώριζαν ἀκόμα τὸ μέταλλο καὶ χρησιμοποιοῦσαν πέτρες ὡς ὅπλα.
Ἡ ἀνθρωπότητα θὰ σωθεῖ μόνο μὲ μετάνοια, χωρὶς αὐτὴν δὲ θὰ σωθεῖ κανείς. Κι ἂν δὲν μετανοήσουμε αὐτὸ θὰ ὁδηγήσει σὲ ὁλοκληρωτικὴ καταστροφή.
Στὸ Ἅγιον Ὄρος ἔρχονται πολλοὶ προσκυνητὲς ἀπὸ παντοῦ. Ποιά πνευματικὰ προβλήματα εἶναι τα πιὸ διαδεδομένα στὴν ἐποχή μας στοὺς ὀρθόδοξους χριστιανούς; Πῶς μποροῦμε νὰ τὰ ἀντιμετωπίσουμε;
Τὰ βασικὰ προβλήματα εἶναι ὅταν ἔχουμε ἀνεργία, ὅταν διαλύονται οἰκογένειες, ὅταν χωρίζουν οἱ ἄνθρωποι, ὅταν τὰ παιδιὰ ἀρχίζουν νὰ κάνουν χρήση ναρκωτικῶν. Καὶ ὅλο αὐτὸ εἶναι ἡ συνέπεια τῆς ἁμαρτίας. Ἂν προσπαθούσαμε νὰ ζοῦμε σύμφωνα μὲ τὸ νόμο τοῦ Θεοῦ, ὁ Θεὸς δὲ θὰ ἐπέτρεπε ὅλα αὐτὰ τὰ δεινά. Ὁ Κύριος μᾶς ἀγαπάει. Δὲ θέλει νὰ γίνονται πόλεμοι στὴν ἀνθρωπότητα. Δὲ θέλει νὰ ὑποφέρουμε. Ὁ Κύριος καθόλου δὲ θέλει νὰ πᾶμε στὴν κόλαση. Ὁ Κύριος θέλει νὰ σωθοῦν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι καὶ νὰ γνωρίσουν σὲ βάθος τὴν ἀλήθεια. Ὁ Θεὸς χαίρεται τὸν μετανοοῦντα ἁμαρτωλό, τὸν ἀγκαλιάζει καὶ τὸν δέχεται.
Ἕνας χριστιανὸς πρέπει νὰ ἀγαπάει τὴν ἐπίγεια Πατρίδα; Ὑπάρχει ἀντίφαση στὸ νὰ ἀγαπᾶς ταυτόχρονα τὴν ἐπίγεια Ἑλλάδα καὶ τὴν ἐπουράνιο Ἱερουσαλήμ;
Νὰ ἀγαπᾶμε τὴν ἐπίγεια Πατρίδα; Ναί, βεβαίως! Ἐπειδὴ ζοῦμε ὁ καθένας στὴ δική του πατρίδα, πρέπει νὰ ἐνδιαφερόμαστε γιὰ τὴν εὐδοκίμησή της. Χωρὶς προετοιμασία δὲν μποροῦμε νὰ ἀποκτήσουμε τὴν ἐπουράνιο Ἱερουσαλήμ. Ἀπὸ τὴν ἄλλη, πρέπει νὰ προσευχόμαστε ὁ Κύριος νὰ μᾶς δίνει τη Χάρη νὰ Τὸν ἀγαπᾶμε μὲ ὅλη τὴν καρδία καὶ μὲ ὅλες τὶς δυνάμεις τῆς ψυχῆς καὶ τῆς καρδιᾶς. Καὶ τὸν πλησίον ὡς ἑαυτόν. Ἡ καρδιά μας πρέπει νὰ γίνει μεγάλη γιὰ νὰ χωρέσει μέσα ὅλους τοὺς ἀνθρώπους. Πρέπει νὰ θεωροῦμε ὅλους τοὺς ἀνθρώπους τοῦ πλανήτη Γῆ ἀδέρφια μας καὶ τέκνα Θεοῦ καὶ εἰκόνα Θεοῦ. Ἔχουμε ἕναν Οὐράνιο Πατέρα, εἴμαστε ὅλοι ἀδέρφια. Νὰ μὴν εἴμαστε σοβινιστές, ποὺ ἀγαπᾶμε μόνο τὸ λαό μας καὶ δὲν πρέπει νὰ εὐχόμαστε κακὸ στοὺς ἄλλους λαούς. Τὰ δυνατὰ κράτη πρέπει νὰ ὑποστηρίζουν τὰ πιὸ μικρά. Ἡ Ἐκκλησία μας ἀπαγορεύει πολέμους μὲ ἐθνικιστικὸ χαρακτῆρα, ὅμως εὐλογεῖ πολέμους ὅταν κινδυνεύει ἡ Πατρίδα μας.
Παρακαλοῦμε, μιλῆστε μας γιὰ τὶς συναντήσεις σας μὲ τὸν γέροντα Παΐσιο.
Ναί, ἤξερα προσωπικὰ τὸ γέροντα Παΐσιο. Ἀλλὰ δὲν συναναστρεφόμασταν πολὺ συχνά. Ἄλλοι πατέρες ποὺ ζοῦσαν δίπλα εἶχαν πιὸ στενὲς σχέσεις μαζί του. Ἀναμφίβολα, ἦταν Ἅγιος. Πάντα ἦταν ὁ μεγάλος ἀσκητὴς τῆς ἐποχῆς μας. Ἦταν ὑπόδειγμα μοναχοῦ τῶν παλαιῶν ἐποχῶν.
Μήπως γνωρίζατε τὸν γέροντα Πορφύριο ἡ ἁγιοκατάταξη τοῦ ὁποίου ἔγινε πρόσφατα;
Ναί, τὸν Ἅγιο Πορφύριο ἤξερα πολὺ καλά. Ἡ Ἐκκλησία τὸν δόξασε μὲ ἁγιοκατάταξη, καὶ αὐτὸ πιστοποιεῖ ὅτι ὅλες οἱ κατηγορίες ποὺ δέχτηκε ἦταν ἀβάσιμες. Ὁ πατὴρ Χρυσόστομος ἀπὸ τὴν Ἱερὰ Μονὴ Κουτλουμουσίου διηγεῖται, ὅτι ὅταν ὁ γέροντας μιλοῦσε γιὰ τὴν ἀγάπη πρὸς τὸν Θεό, ἐννοοῦσε ὅτι ἡ μετάνοια καὶ ἡ ταπείνωση πρέπει νὰ εἶναι στὸ ἴδιο πακέτο. Χωρὶς τὴν ταπείνωση δὲν μπορεῖ νὰ ὑπάρχει πραγματικὴ ἀγάπη πρὸς τὸ Θεό. Ὁ Ἅγιος Πορφύριος εἶχε τὸ χάρισμα τῆς προορατικότητας, ἀπέραντη ἀγάπη στοὺς ἀνθρώπους, στοὺς ὁποίους ἀφιέρωσε ὅλη τὴν ζωή του. Δεχόταν πολὺ κόσμο γιὰ ἐξομολόγηση, τοὺς συμβούλευε, προσευχόταν γιὰ αὐτούς. Ὅλο, ὅλο του τὸν ἑαυτό τον ἀφιέρωσε στὸ νὰ ὑπηρετεῖ τον πλησίον.
Τί συμβουλὲς θὰ μπορούσατε νὰ δώσετε στοὺς ἀναγνῶστες αὐτῆς τῆς συνέντευξης στὴ Ρωσία;
Τοὺς εὔχομαι ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ νὰ εἶναι μαζὶ μὲ τὸ ρωσικὸ λαὸ καὶ σ’ αὐτὴν τὴ ζωὴ καὶ στὴ μέλλουσα. Εὔχομαι αὐτοὶ ποὺ διοικοῦν τώρα τὴ Ρωσία νὰ μὴν ἐπικυρώνουν νόμους ἀντίθετους στὸ Νόμο τοῦ Θεοῦ. Εὔχομαι νὰ ληφθοῦν μέτρα ὥστε νὰ σταματήσουμε τὸν ἐκμαυλισμὸ τῶν ἀνθρώπων, νὰ μὴν διαλύονται οἱ οἰκογένειες, νὰ ἀπαγορευτοῦν οἱ ἀμβλώσεις, οἱ ἐλεύθερες ἄγαμες σχέσεις, ὁμοφυλόφιλοι γάμοι, ὁ πολιτικὸς γάμος, ἀποτέφρωση τῶν κεκοιμημένων. Εὔχομαι στὰ σχολεῖα σας νὰ μὴν ἐμποδίζεται ἡ διδασκαλία τοῦ Νόμου τοῦ Θεοῦ (τῶν Θρησκευτικῶν). Εὔχομαι νὰ μὴν κάνουν Νόμους ἀντίθετους στὸ Νόμο τοῦ Θεοῦ, ἀλλιῶς ὅλα τὰ δεινὰ ποὺ ὁ ρωσικὸς λαὸς ἔζησε ἐπὶ Λένιν καὶ Στάλιν, θὰ ἐπαναληφθοῦν πιὸ σκληρά. Εὔχομαι αὐτοὶ ποὺ διοικοῦν τὸν λαὸ νὰ ἔχουν ὑπ’ ὄψη ὅτι διοικοῦν ἀνθρώπους καὶ ὄχι ζῶα. Ὁ Κύριος θὰ τοὺς ζητήσει λόγο γιὰ τὸ πὼς ἀξιοποίησαν τὴν ἐξουσία ποὺ τοὺς ἔδωσε. Εὔχομαι ὁ Κύριος νὰ δώσει στὴ Ρωσικὴ Κυβέρνηση ποὺ διοικεῖ τὴ χώρα τὰ χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος· Πνεῦμα Σοφίας καὶ Νοῦ, Πνεῦμα Συνείδησης καὶ Δύναμης, Πνεῦμα Γνώσης, Εὐλάβειας καὶ Φόβου Θεοῦ. Εὔχομαι ὁ ρωσικὸς λαὸς νὰ προσπαθήσει καὶ ὁ Κύριος θὰ βοηθήσει νὰ μποῦν οἱ ἄνθρωποι στὴ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, στὸν Κόλπο τοῦ Ἀβραὰμ μαζὶ μὲ τὸν Ἰσαὰκ καὶ Ἰακὼβ καὶ μ’ ὅλους τοὺς Ἁγίους.